رقابت مصر، ترکیه و رژیم صهیونیستی در دریای مدیترانه
15 شهریور 1401
اخبار ترکیه
دریای مدیترانه منبع عظیم ذخایر انرژی است که همین امر موجب توجه و طمعورزی برخی کشورها به این منطقه و نیز درگیریهای مختلف شده است.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تنسیم به نقل از پایگاه خبری العهد، کشف ذخایر عظیم گاز در خاورمیانه در سایه تحولات مختلف و در میان درگیری های موجود در منطقه، موجب شده تا سه قدرت اصلی مصر و ترکیه و رژیم صهیونیستی به دنبال تسلط بر منابع انرژی باشند. منابع انرژی کشف شده در منطقه به 122 تریلیون فوت مکعب می رسد.
سیاست گذاران آمریکایی معتقدند که آمریکا برای استراتژی خود در مقابل روسیه و اتحادیه اروپا به ذخایر نفت و گاز نیاز ضروری دارد.
کادر مشاوران امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که طرح واقعی کاخ سفید، نیروگاه ها و میدان های گازی و پروژه های بلندپروازانه خط لوله ها را در منطقه مشخص کرده است. این کادر همچنین تصریح کرد که طرح اکتشافات نفت و گاز در مقابل سواحل قبرس و مصر و سرزمین های اشغالی و لبنان بر همان محور گذشته است؛ اما میان آنها مسیرهایی برای صادرات و تسهیل فروش آنها به اتحادیه اروپا کشیده می شود.
مصر با توجه به زیرساخت های پیشرفته، به خصوص در عرصه مایع سازی و صادرات گاز، و همچنین موقعیت جغرافیایی مشخص وشبکه خط لوله انتقال گاز و پروژه های همکاری منطقه ای، نقش استراتژیک رو به رشدی را در زمینه اکتشافات و تحولات جدید به عنوان یک مرکز انرژی منطقه ای ایفا می کند.
از سوی دیگر، استخراج میان سال های 2011 تا 2019 در قبرس که در محاصره اقتصادی قرار دارد، امکان کشف حدود 16 تریلیون فوت مکعب گاز قابل بازیافت را فراهم کرده است. پس از گذشت 8 سال کاوش به منظور استفاده از این اکتشاف مهم، مقامات دولت قبرس و مسئولان شرکت های نفتی به یک راه حلی رسیدند که همه منافع آنها را حفظ می کند. این راه حال شامل تاسیس یک خط دریایی به ایستگاه ادکو به منظور مایع سازی گاز در مصر است.
مجمع گاز خاورمیانه متشکل از اردن، ایتالیا، یونان، قبرس، رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطین است. مسئولان یونان و قبرس و رژیم صهیونیستی در رابطه با راه اندازی یک خط لوله به قیمت 7 میلیارد دلار به منظور تسهیل صادرات گاز داخلی به اروپا توافق کرده اند.
در این راستا بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی در صفحه توییتر خود نوشت که قصد داریم تا یک خط لوله گاز به نام «ایست مید پایپ لاین» راهاندازی کنیم که از طریق قبرس و یونان از اسرائیل عبور می کند و به اروپا می رسد. وی همچنین اضافه کرد که این خط لوله موجب بهره مندیمان از بازار اقتصاد جهانی شده و امکان ثبات و شکوفایی را در شهرک ها فراهم می کند. نتانیاهو در ادامه اظهار داشت که راه اندازی این خط لوله منجر به مشارکت آنها در تنوع انرژی در قاره اروپا نیز می شود.
ایالات متحده از استراتژی همکاری گازی میان رژیم صهیونیستی و مصر حمایت و تلاش می کند تا در نهایت این همکاری به کشورهای عربی و نیز بازارهای اروپایی هم برسد. گاز یک عنصر مهم در استراتژی رژیم صهیونیستی است. روشن است که نتانیاهو با اعتماد بر همکاری کشورهای عربی، به این استراتژی امید بسته است.
خط لوله صهیونیستی ایست مید، یک اقدام پیشگیرانه در رویارویی با گاز لبنان است؛ پیش از اینکه لبنان اقدام به استخراج مستقیم گاز و ارائه آن در بازارهای بین المللی و به ویژه اروپایی کند.
در میان این تحولات، لبنان کجا ایستاده است؟
ربیع یاغی یک کارشناس نفتی معتقد است که لبنان در مسیر پرونده استخراج نفت به کندی حرکت می کند. وی هم چنین اشاره می کند که توافق با کنسرسیوم اروپا مبنی بر این بود که لبنان در ماه مارس 2019 به طور متوازن استخراج گاز را در بلوک 4 و بلوک 9 آغاز کند. بر این اساس، توافقنامه ای میان دوطرف امضا شد؛ اما به دلیل کامل نبودن آماده سازی های اولیه، این اقدام به تعویق افتاد و استخراج از بلوک 4 به اوایل 2020 و استخراج از بلوک 9 به اواخر همین سال موکول شد.
جنوب لبنان یک منطقه بسیار نفت خیز است؛ چرا که بلوک های بسیاری نزدیک به شمال فلسطین در آنجا هستند که اکتشافات بسیاری در آن انجام می شود و حتی مخازن نفتی مشترک نیز دارند.با توجه به این موضوع، طمع ورزی های رژیم صهیونیستی در آب های جنوبی لبنان بیشتر شده است.
گاز لبنان در معرض چندین خطر است: قیمت، صادرات، رقابت و فشار.
هرچند که لبنان پیشرفت قابل توجهی در صادرات نفتی خود داشته است؛اما درسایه مناقشات سیاسی داخلی، در ارائه مناقصه های خود تاخیر دارد. این امر موجب شده تا شرکت های جهانی در زمینه انرژی توجه زیادی به استخراج نفت و گاز در آب های منطقه ای لبنان نداشته باشند.
اما سوریه، این کشور در میان کشورهای نفت خیز قرار ندارد؛ اما با این وجود توانسته تا به نوعی خودکفایی در زمینه مشتقات نفتی برسد.
سوریه از آغاز جنگ در سال 2011، در تامین مشتقات نفتی خود با بحران مواجه شده است. این بحران را می توان در تامین سوخت گرمایشی و ماشین ها و نیز نیروگاه های برق مشاهده کرد. البته دولت سوریه تاکنون با داده های موجود موفق به مقابله با این بحران شده است.
در همین راستا گزارش ها نشان می دهد که رژیم صهیونیستی در تلاش برای جستجوی نفت و نیز به دست آوردن حمایت آمریکا برای استخراج نفت در ارتفاعات جولان سوریه است. روزنامه هاآرتص اعلام کرد که واشنگتن حاکمیت رژیم صهیونیستی در جولان را به منظور تسلط آمریکا و رژیم اشغالگر بر مقادیر زیادی از نفت و گاز ارتفاعات جولان به رسمیت شناخته است. گفته می شود که جولان دارای ذخایر نفتی به حدود یک میلیارد بشکه است و این امر می تواند در سال 2020 رژیم صهیونیستی را از یک حاکمیت خودکفا در زمینه نفتی به یک صادر کننده تبدیل کند.
در ترکیه، جنگ مواضع میان آنکارا و مصر و قبرس و یونان درباره استخراج گاز و نفت دریای مدیترانه بالا گرفته است. یونان و قبرس فعالیت های ترکیه در خاور میانه را محکوم می کنند؛در این میان ترکیه بر استخراج نفت و گاز در این منطقه اصرار دارد. در مقابل، مقامات نیروی دریایی ترکیه اعلام کرده اند که ترکیه قصد دارد تا سپتامبر آینده عملیات استخراج گاز طبیعی در منطقه دریای مدیترانه را انجام دهد.
تحرکات ترکیه واکنش هایی را به دنبال داشته است. رهبران اتحادیه اروپا پس از درخواست یونان و قبرس مبنی بر مداخله در این زمینه، به ترکیه هشدار داده اند که عملیات استخراج گاز را در آب های متنازع متوقف کند تا اقدامی ضد آن صورت نگیرد. کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا اخیرا یک لایحه دوجانبه از حزب جمهوری خواه و دموکرات در رابطه با استراتژی آمریکا در شرق خاورمیانه مطرح کرد. در همین راستا وزارت خارجه آمریکا خواستار نظارت بر تجاوزات ترکیه در منطقه اقتصادی به ویژه قبرس شد.
در نهایت،نمی توان اختلافات کشورها را در زمینه اکتشاف گاز و نفت از زمین ها و آب های منطقه ای در مبادله پیام های شدید و قاطعانه خلاصه کرد. درگیری ها در ذخایر انرژی خاورمیانه به نظر می رسد که باعث درهم پیچیدگی طرف ها شده است. واقعیت این است که شبکه عظیمی از منافع بین المللی در ارتباط با شرکت های غول پیکر است. بنابراین اساس جنگ ها و بحران های خاورمیانه، درگیری بر سر ذخایر انرژی است و به نظر می رسد که این مشکل در آینده نزدیک قابل حل نباشد.