اقتصاد ترکیه و بلای کرونا

ترس از انتشار گسترده ویروس کرونا موجب آن شده که در استان‌هایی همچون استانبول و آنتالیا صاحبان هتلها و مدیران آژانس‌های گردشگری با مشکلات بزرگی روبرو شوند.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که وزارت بهداشت ترکیه اعلام کرده که نخستین مرگ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در این کشور روی داده و شمار مبتلایان نیز نزدیک به یکصد نفر شده، موجی از نگرانی این کشور را در بر گرفته است. اما همه نگرانی ترکیه و افکار عمومی این کشور از بابت مرگ و به خطر افتادن سلامت شهروندان نیست. بلکه این بحران اقتصادی است که حتی بیشتر از خطرات خود ویروس، بخش قابل توجهی از جامعه ترکیه را تهدید می‌کند. به ویژه با توجه به این که در سه سال اخیر، اقتصاد ترکیه مسیر پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و میزان بدهی های دولت بالاتر رفته است، بیم آن می‌رود که با انتشار گسترده ویروس کرونا، بسیاری از اصناف، کارگران و بخش های مختلف تولیدی و تجاری، کار خود را از دست بدهند و میلیون‌ها نفر از شهروندان ترکیه عملاً ناچار شوند بدون درآمد به زندگی خود ادامه دهند. این در حالی است که در شرایط طبیعی هم کارگران و قشر فقیر و کم‌درآمد ترکیه برای تامین نیازهای اولیه و معاش زندگی، با دشواری های بزرگی روبرو بوده و هستند. دردی به نام بیکاری کلانشهر استانبول با جمعیتی بین 12 تا 14 میلیون نفر پرجمعیت ترین شهر ترکیه و در عین حال پایتخت تجاری و اقتصادی این کشور به شمار می‌آید. یکی از مشکلات بزرگ استانبول این است که در دهه های اخیر، میلیون‌ها نفر از شهروندان کُرد و عرب و دیگر اقوام و اقلیت‌های ترکیه از استانهای جنوب و جنوب شرقی به استانبول مهاجرت کرده و غالباً در بخش‌های مختلفی همچون کارگری و خدمات مشغول به کار شده اند. در دو سال اخیر میزان مهاجرین سوری نیز در این شهر بیشتر شده و حالا استانبول در شرایطی با کرونا دست و پنجه نرم می‌کند که عملاً چندین بخش بزرگ تجاری، مسکن و ساختمان، خدمات و سایر حرفه‌ها تعطیل شده و میلیون‌ها نفر در این شهر بیکار هستند. شاید به همین خاطر است که امروز، روزنامه سوزجو روزنامه های مخالف اردوغان و از نشریات مشهور و پرفروش ترکیه امروز در تیتر نخست صفحه اول به این موضوع پرداخته و نوشته است: اصناف و مراکز کار و تولید تعطیل شده، مردم چه کنند؟ پایگاه خبری تحلیلی تی 24 نیز چنین تیتر زده که کارخانه‌های بزرگ خودروسازی تویوتا که از چند سال پیش چند مدل برتر و شناخته شده خود را در ساکاریای ترکیه مونتاژ می‌کنند، به مدت نامعلوم واحدهای خود را تعطیل کردند. مالیات نگیرید، بیمه بیکاری بدهید حزب جمهوری خلق اعلام کرده که در شرایط فعلی بخش مهمی از کارگران ترکیه بیکارند و دولت باید به آنها بیمه بیکاری پرداخت کند. این در حالی است که طول مدت پرداخت این وجه محدود است و نمی‌تواند کفاف هزینه خانواده‌ها را بدهد. به همین خاطر فایق اوزتراک سخنگوی این حزب از دولت خواسته مدت پرداخت بیمه‌ها را طولانی ‌کند. اما وزارت سیاست‌های خانواده و تامین اجتماعی اعلام کرده که برای تامین اعتبار و  بودجه بیمه بیکاری، مشکلات فراوانی دارد. همچنین روزنامه ملی گازته ارگان حزب اسلام‌گرای سعادت یعنی حزب شاگردان مرحوم نجم الدین اربکان، چنین تیتر زده است: مالیات نگیرید، بدهی‌ها را به زمانی دیگر موکول کنید. این روزنامه در شرایطی دولت اردوغان را به نگرفتن مالیات تشویق کرده که هر ساله بخش مهمی از بودجه ترکیه از محل مالیات های عمومی تامین می شود و اتفاقاً در چند سال اخیر در اغلب حوزه‌ها، مالیات بر درآمد و مالیات بر مصرف به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. حالا دولت اردوغان از سویی با تأمین هزینه‌های حضور نظامی در سوریه، عراق و لیبی روبروست و از دیگر سو ناچار است علاوه بر هزینه درمان و پیشگیری، هزینه قرنطینه گران قیمت بیش از 10 هزار حاجی و چند هزار شهروند را تامین کند که به تازگی از اروپا به کشور بازگشته اند. پیشنهادی به نام بیمه خانواده کمال کلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق با ارائه یک بسته پیشنهادی به هیئت دولت اعلام کرده که اگر چه این حزب خود را به عنوان بزرگترین حزب مخالف می‌شناسد اما به دنبال آن است که برای گذار از بحران اقتصادی ناشی از انتشار ویروس کرونا فداکاری نشان داده و در تمام امور، همکاری و تشریک مساعی کند. وی مجموعه ای از پیشنهادهای اقتصادی خود را با رسانه‌ها در میان گذاشته که یکی از آنها ارائه طرحی به نام بیمه خانواده است. او در این مورد اعلام کرد: دولت یا حزب عدالت و توسعه، هرکدام که مایل است یک بسته پیشنهادی به پارلمان بیاورد تا به تمام خانواده‌های ترکیه هزینه‌ای به نام بیمه خانواده پرداخت کنیم. ما به عنوان حزب جمهوری خلق حاضریم که در کوتاه‌ترین زمان ممکن این طرح را در پارلمان بررسی کرده و به آن رای مثبت دهیم. رهبر حزب جمهوری خلق همچنین پیشنهاد دیگری ارائه کرده و خواستار آن شده که آن دسته از کسبه، اصناف، تولیدگران، کارآفرینان و صاحبان صنایع بزرگ و کوچک که در سالیان اخیر به خاطر عدم پرداخت وام و تسهیلات بانکی سوء سابقه پیدا کرده و هیچ کدام از بانک‌ها با آنها همکاری نمی‌کنند، در مرکز آمار و داده های اطلاعاتی بانک مرکزی بررسی شوند و  یک عفو عمومی برای تمام آنها اعلام شود تا بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن مجدداً وام و تسهیلات دریافت کنند و کار و فعالیت اقتصادی خود را ادامه دهند. تناقضی به نام گردشگری میزان درآمد سالانه ترکیه از محل درآمدهای صنعت بزرگ گردشگری در سال 2019 میلادی اندکی از مرز 32 میلیارد دلار فراتر رفت و این کشور همچنان جایگاه خود را به عنوان یکی از 10 کشور مدعی توسعه توریسم در جهان حفظ کرده و بخش مهمی از درآمدهای این صنعت را به خود اختصاص می‌دهد. اما حالا ترس انتشار گسترده ویروس کرونا موجب آن شده که در استان‌هایی همچون استانبول و آنتالیا صاحبان هتلها و مدیران آژانس‌های گردشگری با مشکلات بزرگی روبرو شوند. پیش‌بینی می‌شود اگر در ترکیه شمار قربانیان به شکل جدی افزایش پیدا نکند و این کشور بتواند در عرض دو ماه این مقطع سخت را پشت سر بگذارد، تنها در حد 6 میلیارد دلار در این بخش آسیب خواهد دید. اما اگر به مدت چند ماه متوالی با این مشکل روبرو شود و هتل‌های استان‌های قطب گردشگری خالی بمانند، اقتصاد دولت اردوغان در سال 2020 میلادی با بن‌بست ها و موانع قابل توجهی  روبرو خواهد شد. تناقض بزرگ اینجاست که دولت به دنبال آن است که هم درآمد گردشگری را حفظ کند و هم به شکل جدی با ویروس کرونا مقابله کند.